Tư tưởng về mối quan hệ thầy trò và quá trình sáng tạo của Nhật Bản (守破離)

Tư tưởng cơ bản về mối quan hệ giữa sư phụ (thầy) – đồ đệ (trò) và quá trình sáng tạo từ xa xưa ở Nhật Bản trong các môn như nghệ thuật, trà đạo, võ đạo là 守破離 (しゅはり đọc là Shu-Ha-Ri), Hán Việt là Thủ – Phá – Ly.

– Thủ (守): Học theo những gì thầy dạy bảo, cố gắng lĩnh hội những kỹ năng, kiến thức của người thầy càng nhiều càng tốt.

– Phá (破): Từ những gì học được từ thầy (hoặc người khác), thông qua quá trình suy nghĩ, nghiên cứu, trải nghiệm; tìm ra những điều thích hợp với bản thân, tạo ra những kỹ thuật mới hoặc điều chỉnh để phù hợp với mình. Ví dụ trong võ học, cơ địa của mỗi người sẽ phù hợp nhất với những ngón võ nhất định, hoặc các bài quyền cũng cần phải điều chỉnh để người dùng phát huy được hết khả năng. Những kỹ thuật mới này căn bản vẫn dựa trên những gì học được.

– Ly (離): Sau khi phá xong, thành thạo hoàn toàn những điều mình sáng tạo ra, thì bắt đầu xây dựng những lý thuyết, kỹ thuật mới hoàn toàn khác biệt so với những điều mình lĩnh hội từ thầy hoặc người khác. Mức này là mức cao nhất của sáng tạo.

Tham khảo:

http://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%88%E7%A0%B4%E9%9B%A2

人材育成は「守・破・離」で